Αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι) – Σχέση με αυτοαντίληψη, ταχύτητα ανάγνωσης
και κινητικές δεξιότητες σε παιδιά 8 – 13 ετών

Τι είναι η ΑΜΒΛΥΩΠΙΑ;

Είναι η χαμηλότερη από το φυσιολογικό (10/10) οπτική οξύτητα (καθαρή όραση) που δεν βελτιώνεται ακόμα και όταν το άτομο φορέσει γυαλιά.  Ουσιαστικά το ένα μάτι (σε κάποιες περιπτώσεις και τα δύο) έχει “ατονήσει-τεμπελιάσει”. Όλη τη “δουλειά” την κάνει το άλλο “καλό μάτι”.

Η αδυναμία του ματιού δεν σχετίζεται μόνο με την οπτική οξύτητα (καθαρότητα όρασης) αλλά και με πολλές άλλες λειτουργίες του πχ κίνηση, εστίαση, συνεργασία με το άλλο μάτι, αισθητηριακή και αντιληπτική ολοκλήρωση.

ΣΗΜΑΣΙΑ Έρευνας: Η ανάγνωση και η δυσκολίες στη συνεργασία ματιού χεριού στα παιδιά με αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι) μπορούν να εμποδίσουν την ικανότητα τους να δείξουν τις γνώσεις και ικανότητες τους, να συμμετέχουν σε ομαδικά αθλήματα και δραστηριότητες και να συναναστραφούν με τους συμμαθητές τους. Οι παράγοντες αυτοί είναι επίσης καθοριστικοί για την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης σε παιδιά σχολικής ηλικίας.

Σκοπός Έρευνας: Να καθοριστεί αν η αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι) σχετίζεται με χαμηλότερη αυτοαντίληψη στη ικανότητα, εμφάνιση,  συμπεριφορά και γενική αυτοεκτίμηση και αν η αυτοαντίληψη των παιδιών με αμβλυωπία σχετίζεται με την απόδοση τους στην ανάγνωση και σε οπτικοκινητικές διαδικασίες.

Σχεδιασμός: Περίοδος διεξαγωγής Ιανουάριος 2016 – Ιούνιος 2017 στο Pediatric Vision Laboratory of the Retina Foundation (Dallas, Texas).

Αποτελέσματα: Τα παιδιά με αμβλυωπία είχαν σημαντικά χαμηλότερα scores από τα παιδιά χωρίς αμβλυωπία. Ανάμεσα στα πρώτα, η χαμηλή αυτοαντίληψη σε σχέση με την μαθησιακή ικανότητα σχετίζονταν με την αργή ταχύτητα ανάγνωσης. Επίσης, η χαμηλή αυτοαντίληψη σε σχέση με την σχολική, κοινωνική και αθλητική ικανότητα σχετίζονταν με την χειρότερη απόδοση στην στόχευση και στο πιάσιμο (κινητικές δεξιότητες που αξιολογήθηκαν). Καμία διαφορά δεν βρέθηκε ανάμεσα στα δύο γκρουπ στην αυτοαντίληψη σε σχέση με την εμφάνιση, την συμπεριφορά ή την γενική αυτοεκτίμηση.

Συμπέρασμα: Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η χαμηλή αυτοαντίληψη σχετίζεται με την πιο αργή ταχύτητα ανάγνωσης και τη δυσκολία στις κινητικές δεξιότητες και αναδεικνύει τη σαφή επίδραση που έχει η ανεπαρκής ανάπτυξη των οπτικών δεξιοτήτων σε παιδιά με αμβλυωπία στην καθημερινότητα τους.


Δημοσίευση JAMA Ophthalmology, November 2018 LINK to Journal (in English)

Self-perception of School-Aged Children With Amblyopia and Its Association With Reading Speed and Motor Skills Eileen E. Birch, PhD1,2Yolanda S. Castañeda, BSN1Christina S. Cheng-Patel, BS1;

ΕyeCanLearn – Φ. Βελισσαράκος, Αν. Οπτομέτρης / Σχολιασμός έρευνας

Η έρευνα αυτή εστιάζει στο σημαντικό θέμα, που συνήθως παραβλέπεται, των επιπτώσεων που έχουν τα λειτουργικά προβλήματα όρασης στην καθημερινότητα και την απόδοση ενός παιδιού. Εδώ και πολλά χρόνια (από το 2003) έχω την τύχη να αντιμετωπίζω περιπτώσεις παιδιών με αμβλυωπία (και άλλες δυσλειτουργίες πχ στραβισμό, δυσκολίες συνεργασίας ματιών, αδυναμίες οπτικής και οπτικοκινητικής αντίληψης κ.α.) και να βοηθάω στην ανάπτυξη της όρασης τους μέσα από προγράμματα οπτομετρικών ασκήσεων.

Από τα πρώτα σημάδια των θετικών επιδράσεων ενός προγράμματος είναι η βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων του παιδιού, η ενίσχυση της προσοχής του, η βελτίωση της ταχύτητας ανάγνωσης, η επιθυμία του να συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια και ταυτόχρονα η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του.

Η έρευνα αυτή λοιπόν μας δείχνει ότι το θέμα της αμβλυωπίας δεν έχει να κάνει μόνο με την καθαρότητα της όρασης. Σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό και με την ανάγκη ενίσχυσης και άλλων οπτικών δεξιοτήτων, που δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς και οι οποίες επηρεάζουν την απόδοση και αυτοαντίληψη ενός παιδιού με αμβλυωπία. Τα δεδομένα αυτά μας βοηθούν να καθορίσουμε τον τρόπο αντιμετώπισης της αμβλυωπίας. Η οπτομετρική παρέμβαση, από τις εξειδικευμένες εφαρμογές σε γυαλιά μέχρι τα ολιστικά προγράμματα ασκήσεων αποτελούν την ιδανική αντιμετώπιση. Οι οπτομετρικές ασκήσεις, όπως γίνονται στο EyeCanLearn, παρέχουν πληθώρα αισθητηριακών και κινητικών εμπειριών ώστε να αναπτυχθούν οι οπτικές δεξιότητες σωστά και συνολικά. Παράλληλα, η φιλοσοφία και επιστημονική προσέγγιση στην αμβλυωπία ακολουθούν τα νέα ερευνητικά δεδομένα. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι ο παραδοσιακός τρόπος αντιμετώπισης του τεμπέλικου ματιού, το κλείσιμο (κάλυψη) του καλού ματιού για πολλές ώρες , δεν είναι ο καταλληλότερος και αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης.

Φώτης Βελισσαράκος, Αναπτυξιακός Οπτομέτρης (CV-LinkedIn)  

Σεμινάριο Ινστιτούτου EyeCanLearn
25 & 26 Μαΐου 2019
«ΑΜΒΛΥΩΠΙΑ: Νέα δεδομένα και τρόποι αντιμετώπισης»
Amblyopia Treatment for the 21st Century

Προσκεκλημένος Οπτομέτρης: ROBERT B. SANET, O.D., F.C.O.V.D
Επιμέλεια-Σχεδιασμός: Φώτης Βελισσαράκος, Αν.Οπτομέτρης

Απευθύνεται σε κάθε οπτικούς – οπτομέτρες και φοιτητές οπτικής οπτομετρίας