Προγράμματα οπτομετρικών ασκήσεων – Vision Therapy / Training

Μέσα στα χρόνια λειτουργίας του eyecanlearn (από το 2003) έχουν εξειδικευτεί ακόμα περισσότερο τα προγράμματα οπτομετρικών ασκήσεων για όλους τους τομείς δυσλειτουργιών (φροντίδα ECL). Βασικοί τομείς εφαρμογής των προγραμμάτων ασκήσεων είναι τα προβλήματα όρασης που σχετίζονται με τη μάθηση και την αθλητική όραση. Το vision training δεν εφαρμόζεται μόνο σε μαθητές/τριες. Είναι πολλές οι περιπτώσεις ενηλίκων που βρίσκουν λύση στο πρόβλημα τους όταν επισκεφθούν το γραφείο μας.

Πολλές οπτικές δυσλειτουργίες δεν αντιμετωπίζονται μόνο με γυαλιά (που χορηγούν οφθαλμίατροι). Προγράμματα εκπαίδευσης της όρασης (vision training/ vision therapy) συχνά είναι απαραίτητα για την βελτίωση ή αποκατάσταση των οπτικών δεξιοτήτων. Η διάρκεια ενός προγράμματος ποικίλει. Ένας μέσος όρος διάρκειας είναι οι 5-6 μήνες.

Δεν υπάρχει κάποιο “τυπικό” πρόγραμμα ασκήσεων που να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις καθώς το κάθε άτομο έχει εξατομικευμένες ανάγκες. Η συχνότητα των συναντήσεων στο γραφείο είναι μια φορά την εβδομάδα (σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι δύο φορές) και συνήθως δίνονται ασκήσεις για ολιγόλεπτη επανάληψη στο σπίτι.

Τα άτομα που έχουν κίνητρο, θέληση για δουλειά και ακολουθούν τις οδηγίες που τους δίνονται έχουν και τα μέγιστα οφέλη. Στο eyecanlearn φροντίζουμε να καλλιεργούμε το κίνητρο στα παιδιά και να ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση τους με τη σωστή διαβάθμιση των ασκήσεων και τον κατάλληλο σχεδιασμό της κάθε συνεδρίας.

Κούραση ματιών σε οθόνη / βιβλίο

Στραβισμός & Αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι)

Δυσκολίες Ανάγνωσης, Γραφής, Μάθησης που σχετίζονται με όραση

Δυσκολία προσαρμογής σε γυαλιά οράσεως

Περιπτώσεις Ιλίγγου 

Αδεξιότητα, δυσκολία σε ομαδικά αθλήματα

Δυσκολίες συγκέντρωσης

Περιπτώσεις αύξησης της μυωπίας 

Μαθησιακές δυσκολίες σε χαρισματικά παιδιά

Αναπτυξιακά προβλήματα παιδιών

Συχνές Ερωτήσεις / Πληροφορίες

Ο όρος Vision Training ή Vision Therapy χρησιμοποιείται εδώ και πολλές δεκαετίες από τους οπτομέτρες για να περιγράψει όλες εκείνες τις εξειδικευμένες διαδικασίες/ασκήσεις που χρησιμοποιούν προκειμένου να βελτιώσουν την λειτουργικότητα της όρασης ατόμων με προβλήματα όπως στραβισμός, αμβλυωπία, δυσκολίες στη συνεργασία των ματιών, δυσλειτουργίες στις κινήσεις των ματιών, αδυναμίες οπτικής επεξεργασίας, οπτοκινητικής αντίληψης και πολλά άλλα. Οι ρίζες του Vision Training βρίσκονται πολλές δεκαετίες πίσω, την εποχή που εφαρμοζόταν κυρίως σε περιπτώσεις στραβισμού (ορθοπτική). Από τότε μέχρι σήμερα έχουν συντελεστεί πολλές αλλαγές στη μεθοδολογία, τη θεωρία και τις κλινικές εφαρμογές. Πλέον, το Vision Therapy διδάσκεται στα πανεπιστήμια, κυρίως της Αμερικής και της Ευρώπης, και αποτελεί τομέα εξειδίκευσης για έναν Οπτομέτρη.

Αναπόσπαστο κομμάτι ενός θεραπευτικού προγράμματος είναι ο εξειδικευμένος εξοπλισμός (στερεσκόπια, τρισδιάστες προβολές, ηλεκτρονικοί πίνακες, οθόνες αφής, περιστροφικοί δίσκοι, ειδικοί πίνακες κ.α.) και η χρήση οφθαλμικών φακών, πρισμάτων, φίλτρων, κάλυπτρων, ειδικών γυαλιών. Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η εξάσκηση της όρασης με προγράμματα σε υπολογιστές αποτελούν μέρος του προγράμματος αντιμετώπισης και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν σε καμία περίπτωση ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ασκήσεων. Δεν υπάρχουν κοινά προγράμματα εξάσκησης της όρασης. Σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε οπτομέτρης διαμορφώνει την πρακτική του με βάση την κλινική του εμπειρία και τους τομείς μελέτης και εξειδίκευσης του.

Το vision training ή vision therapy έχει αναπτυχθεί από οπτομέτρες ανά τον κόσμο. Πρέπει να παρέχεται MONO από οπτομέτρη που έχει αφιερώσει πολλές ώρες μετεκπαίδευσης σε σεμινάρια, μεταπτυχιακές σπουδές και προσωπική μελέτη (βιογραφικό).

Πρόσφατη Υπουργική Απόφαση σχετικά με τα επαγγελματικά δικαιώματα του οπτικού οπτομέτρη στην Ελλάδα, περιλαμβάνει ανάμεσα στα υπόλοιπα δικαιώματα του και την εφαρμογή προγραμμάτων οπτομετρικών ασκήσεων για την αποκατάσταση και βελτίωση οπτικών δυσλειτουργιών.

Σε έναν μικρό αριθμό ειδικών περιπτώσεων μπορούν να δοθούν κατευθύνσεις/συμβουλές σε άλλους ειδικούς (εργοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές, δασκάλους κ.α.) πάνω σε θέματα όρασης. Επίσης, ορισμένες ειδικότητες (κυρίως εργοθεραπευτές) ασχολούνται με τομείς της οπτικής αντίληψης αλλά, σε καμία από τις δύο περιπτώσεις αυτή η γενική παρέμβαση ΔΕΝ είναι ίδια με το vision training που παρέχουν οι οπτομέτρες και ΔΕΝ πρέπει να αναφέρεται ως vision training ή vision therapy.

Δεν είναι οι ασκήσεις που από μόνες τους θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η διαβάθμιση των ασκήσεων, η ακολουθία, η φιλοσοφία, η γνώση πάνω στην οπτική λειτουργία, η επικοινωνία και καθοδήγηση του ατόμου πάνω στις ασκήσεις από τον εξειδικευμένο οπτομέτρη είναι απαραίτητα στοιχεία για να πούμε ότι το vision training εφαρμόζεται σωστά.

Σίγουρα όχι. Η όραση είναι μια διαδικασία που μαθαίνεται και αφορά πολλές εγκεφαλικές λειτουργίες. Πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα έρχονται να επιβεβαιώσουν την μακρόχρονη πρακτική των οπτομετρών να εφαρμόζουν προγράμματα βελτίωσης και αποκατάστασης οπτικών δεξιοτήτων σε έφηβους και ενήλικες. Ο εγκέφαλος έχει τεράστιες δυνατότητες πλαστικότητας, μάθησης και προσαρμογών σχεδόν σε κάθε ηλικία.

Τα προγράμματα εξάσκησης της όρασης (Vision Training / Therapy) είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στη βελτίωση ή αποκατάσταση οπτικών δυσλειτουργιών που επηρεάζουν την ανθρώπινη απόδοση, συμπεριφορά, λειτουργικότητα. Η επιτυχία ενός προγράμματος δεν έρχεται αυτόματα. Όπως συμβαίνει σε κάθε τομέα που έχει αντικείμενο μελέτης και παρέμβασης τον ανθρώπινο εγκέφαλο και όχι κάποιο μηχάνημα με προβλέψιμες και γνωστές λειτουργίες, υπάρχουν πολλές παράμετροι που θα καθορίσουν το ποσοστό επιτυχίας ενός προγράμματος. Επομένως, η ερώτηση δεν θα έπρεπε να είναι αν το vision training είναι αποτελεσματικό αλλά το πότε είναι περισσότερο και πότε λιγότερο. Ένας μεγάλος αριθμός αυτών των παραμέτρων εξαρτάται από τον ίδιο τον οπτομέτρη και σχετίζονται με:

  • την κατάλληλη επιλογή των περιπτώσεων που θα ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα ασκήσεων,
  • τον προσδιορισμό των στόχων και προσδοκιών από το πρόγραμμα,
  • την κλινική εμπειρία και το background του οπτομέτρη,
  • την επιλογή των κατάλληλων ασκήσεων για την κάθε περίπτωση.

Σαφώς και υπάρχουν. Το Vision Training ξεκίνησε απο τις ΗΠΑ (1928 τα πρώτα συγγράμματα) και αποτελεί την επέκταση των ορθοπτικών ασκήσεων με άλλη όμως φιλοσοφία, εξέλιξη και πεδία εφαρμογής. Πληθώρα ερευνών, παλαιότερες αλλά και πρόσφατες, έρχονται να επιβεβαιώσουν τις πρακτικές που οι οπτομέτρες ανέπτυξαν αρχικά μέσα από την κλινική κυρίως παρατήρηση σε μια περίοδο όπου τα επιστημονικά δεδομένα δεν είχαν την έκταση που έχουν σήμερα.

Εξαιρετική σημασία σε μια επιστημονική μελέτη, που κατά κοινή ομολογία αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο μέσο για την μελέτη του ανθρώπου, έχει ο σχεδιασμός, η επιλογή των προς εξέταση ατόμων, η μεθοδολογία, άλλες παράμετροι που έχουν να κάνουν με την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς που δεν κατηγοριοποιούνται, ηθικά θέματα κ.α.

Στον τομέα ΝΕΑ/ΑΡΘΡΑ του EyeCanLearn συχνά δημοσιεύονται έρευνες και νέα δεδομένα για την όραση και τον ρόλο της σε διάφορες πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς, απόδοσης, λειτουργίας. Κάντε εγγραφή στο Newsletter για να λαμβάνετε τις ενημερώσεις στο e-mail σας.

Είναι καθαρά θέμα ενημέρωσης και επαγγελματικής προσέγγισης. Ένας καλά ενημερωμένος οφθαλμίατρος είναι σε θέση να αναγνωρίζει και να εντοπίζει τις περιπτώσεις εκείνες των ατόμων (παιδιά και ενήλικες) που θα οφεληθούν από ένα πρόγραμμα ασκήσεων της όρασης. Υπάρχουν πολλοί οφθαλμίατροι που είναι “ανοιχτοί” στην ενημέρωση και που προτείνουν, παραπέμπουν και συνεργάζονται με την ειδικότητα του οπτομέτρη. Στο EyeCanLearn εδώ και πολλά χρόνια δεχόμαστε παραπομπές από οφθαλμιάτρους καθώς η μια ειδικότητα συμπληρώνει την άλλη και οι συνεργασία και συνδιαχείριση περιστατικών είναι απαραίτητη.

Η σχέση αυτή μάλιστα περιγράφεται με τον καλύτερο τρόπο στην σελίδα της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ